วัดเทวราชกุญชรวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร มีชื่อเดิมว่า “วัดสมอแครง” เนื่องจากมีต้นสมอร่องแร่ง บ้างก็สันนิษฐานว่าคำว่าสมอเพี้ยนมาจากคำว่าถมอ (ถะมอ) เป็นภาษาเขมรแปลว่าหิน วัดนี้คงเรียกกันครั้งแรกว่า ถมอแครง ซึ่งแปลว่าหินแกร่งหรือหินแข็ง เป็นวัดเก่าแก่โบราณที่มีมาก่อนสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ โดยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ปฐมกษัตริย์ในพระบรมราชจักรีวงศ์ ได้ทรงสถาปนาใหม่ ผ่านการบูรณปฏิสังขรณ์มาหลายครั้งหลายครา จนกระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงรับเป็นพระอารามหลวงและพระราชทานนามใหม่ว่า “วัดเทวราชกุญชร วรวิหาร” ทรงนำคำว่า เทวราช มานำหน้าพระนามของพระองค์เจ้ากุญชร ซึ่งเป็นพระนามเดิมของ กรมพระพิทักษ์เทเวศร ผู้ทรงบูรณปฏิสังขรณ์วัดแห่งนี้มาก่อน พระอุโบสถของวัดเทวราชกุญชร ถูกสร้างขึ้นใหม่ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 มีรูปทรงคล้ายกับ พระอุโบสถวัดพระแก้ว ผนังพระอุโบสถมีภาพจิตรกรรมฝาผนังด้านข้างทั้ง 2 ด้าน เหนือช่องหน้าต่างเขียนภาพ เหตุการณ์ตอนเหล่าเทพยดามาชุมนุมกัน โดยประธานในพระอุโบสถคือ “พระพุทธเทวราชปฏิมากร” เป็นพระพุทธรูปโลหะหล่อลงรักปิดทองปางมารวิชัย ฝีมือช่างสมัยทวารวดี สำหรับการกราบนมัสการ และถวายเครื่องสักการะแด่องค์องค์พระพุทธเทวราชปฏิมากร จะนิยมถวาย “ผ้าไตร” แทนดอกไม้ธูปเทียน ตามความเชื่อจะสร้างความศักดิ์สิทธิ์ในการกราบขอพรพระองค์นี้เป็นเท่าทวีคูณ ซึ่งนับเป็นวัดแรก ในประเทศไทยที่นำผ้าไตรมาเป็นเครื่องสักการะ และได้รับความศรัทธาสูงสุดมาจนถึงทุกวันนี้ นอกจากนี้ภายในมณฑปจตุรมุขเป็นที่ประดิษฐานของ “หลวงพ่อดำ” พระพุทธรูปปางมารวิชัยที่มีความเก่าแก่ ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และผู้คนนิยมไปกราบไหว้เป็นจำนวนมากเช่นเดียวกัน ที่ตั้ง : เลขที่ 90 ถนนศรีอยุธยา แขวงวชิระพยาบาล เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร เปิดให้เข้าชมได้ทุกวัน โดยไม่เสียค่าธรรมเนียมในการเข้าชมตั้งแต่ 08.00-17.00 น. สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 0 2281 2430
